Pogrzeb humanistyczny (rozumiany jako osobista ceremonia pożegnania) różni się od klasycznego pogrzebu świeckiego przede wszystkim ogromem pracy wkładanej w przygotowanie ceremonii. Moja praca z klientami składa się z kilku etapów, których celem jest stworzenie pięknej i niosącej znaczenie ceremonii.
Jakie są poszczególne etapy mojej pracy?
ETAPY PRACY NAD OSOBISTĄ CEREMONIĄ POŻEGNANIA
Pierwszy kontakt
i godziny rozmów
Wywiady z najbliższymi członkami rodziny i przyjaciółmi Zmarłej / Zmarłego stanowią połowę mojej pracy nad ceremonią. W tym czasie słucham historii, oglądam zdjęcia i pamiątki i próbuję odtworzyć nie tyle biografię, co "osobowość i duszę" osoby żegnanej.
Od momentu pierwszego kontaktu aż do samej ceremonii, rodzina może liczyć na moje wsparcie w żałobie. Jestem dla nich dostępna 24/7.
Scenariusz ceremonii i jej poszczególne rytuały
Po zebraniu szczegółowego wywiadu zaczynam pracę nad ceremonią. Określam jej cele oraz dobieram lub tworzę od podstaw rytuały, które mają im służyć. Za każdym razem nawiązują one bezpośrednio do życia Zmarłego, jego wizji życia pozagrobowego lub formy pochówku.
Szczegółowy scenariusz ceremonii przesyłam do akceptacji rodziny, a następnie do domu pogrzebowego w celu ustalenie szczegółów przebiegu uroczystości.
Mowa pożegnalna i dobór muzyki
Ze względu na to, że uroczystość osobistego pożegnania ma bogatą oprawę, a w jej centrum stoi "rytuał przejścia", sama mowa pożegnalna stanowi istotny, lecz nie najważniejszy element ceremonii. Tworzone przeze mnie mowy mają długość
2-3 stron tekstu i stanowią około 10% czasu ceremonii.
Zarówno muzyka, jak i słowa, potrafią uwalniać silne emocje. W czasie ceremonii korzystam z nich w sposób intencjonalny i świadomy.
Przeprowadzenie ceremonii
Przeprowadzenie ceremonii stanowi "wisienkę na torcie" całej pracy. Przybywam na miejsce dużo wcześniej, omawiam jeszcze raz z domem pogrzebowym scenariusz ceremonii, przygotowuję
salę, a następnie witam w progu przybywających na uroczystość gości.
Kiedy na koniec ceremonii udaje mi się przemienić smutek we wzruszenie, wdzięczność i spokój wiem, że dobrze wykonałam swoją pracę.
„Praca nad osobistą ceremonią pożegnania bardziej przypomina tkanie misternej, pajęczej sieci, niż pisanie scenariusza przedstawienia teatralnego.”
„W prawidłowo przygotowanej ceremonii
jej poszczególne elementy pozostają między sobą w balansie, a całość daje poczucie harmonii.”
Metodologia
Fundamentem mojej pracy jest opracowana przez Anję Franczak, Jana Möllersa oraz Verenę Ries metoda projektowania osobistych rytuałów „RISE”.
U jej podstaw leży rodzina i bliscy Zmarłej / Zmarłego i ich potrzeby związane z procesem żałoby, takie jak konieczność zmierzenia się z rzeczywistością śmierci ukochanej osoby, nadanie znaczenia życiu i śmierci (bo właściwie: dlaczego umieramy i co się z nami dzieje? – każdy ma prawo do własnej odpowiedzi na to pytanie), czy przekształcenia istniejącej do tej pory relacji między żyjącymi a Zmarłą / Zmarłym w trwałe więzi. Czasem pojawiają się też dodatkowe intencje, takie jak stworzenie przestrzeni do bezpiecznego wyrażenia gniewu lub przestrzeni do pojednania w rodzinie.
Drugim istotnym elementem mojej pracy nad osobistą ceremonią pożegnania jest stworzenie rytuału wg. koncepcji obrzędów przejścia Arnolda van Gennepa z jego wszystkimi fazami, takimi jak włączenie, transformacja i domknięcie, umożliwiające komfortowe opuszczenie przestrzeni ceremonialnej przez uczestników.
ZAANGAŻOWANIE RODZINY I BLISKICH
Staram się zachęcać bliskich Zmarłej / Zmarłego do osobistego zaangażowania się w przygotowanie ceremonii (w stopniu i w skali jaką sami wybiorą). Może to być ozdobienie trumny/urny lub przygotowanie innych elementów, napisanie przemówienia, śpiew (a nawet taniec!), upieczenie ulubionego ciasta Zmarłej / Zmarłego, pozbieranie nasion z ogrodu czy kamyków z plaży, po której tak lubiła / lubił spacerować. Możliwości są niemal nieograniczone.
Czego się spodziewać:
- osobistego, empatycznego kontaktu
- rzeczywistego zaangażowania
- długiej rozmowy
- wsparcia w żałobie
- rytuału, który niesie znaczenie
- pięknej ceremonii
Innymi słowy pogrzebu, który dodaje sił na dalszą drogę w żałobie.
Czego absolutnie nie robię:
- nie wysyłam gotowych szablonów przemówień z prośbą o uzupełnienie „kilku słów o zmarłym”
- nie pracuję nad więcej niż jednym pożegnaniem równocześnie
- nie noszę togi ani nie przebieram się za urzędnika państwowego
Tworzę i prowadzę pogrzeby humanistyczne w duchu „slow farewell”. Spokojne, piękne, osobiste ceremonie nastawione na przeżycie pożegnania z ukochaną osobą w bezpiecznej, empatycznej atmosferze.
Pracuję w oparciu o współczesną wiedzę na temat żałoby. Wykorzystuję rytuały ułatwiające wspólne wyrażanie emocji i wzmacniające poczucie wspólnoty.
Pamiętaj! Wybierając mistrza ceremonii pogrzebowej wybierasz towarzysza i przewodnika tej trudnej drogi. Ważne więc, aby jego filozofia życiowa i wrażliwość odpowiadała Twojej wrażliwości.
fot. tytułowa – pani Iwona Burzyńska
